Ziemniak jest w naszym kraju tak popularny i uwielbiany, że nietrudno opisać go jako jedno z podstawowych warzyw w kuchni polskiej. Niezależnie od tego, czy nazywany “kartoflem” czy “pyrą”, jest obecny w regionalnych daniach – od morza po góry! Jednym z powodów dla tego stanu jest z pewnością uniwersalność ziemniaków. Ich kulinarne zastosowania rozciągają się od prostego dodatku do mięsa, poprzez frytki i chipsy, aż po kluski śląskie czy kopytka. Można przyrządzić je na wiele całkowicie różnych od siebie sposobów. Jednak czy wszystkie ziemniaki są tak samo odpowiednie do różnych dan? W końcu jest ich w samej Polsce około stu odmian! Przyjrzymy się bliżej ziemniakom i ich typom.
Ziemniaki – podział na typy
Kiedy w obiegu dostępne jest około stu odmian ziemniaków, zdecydowanie potrzebny jest jakiś sposób posegregowania ich i opisania. Jest kilka rozwiązań, które się stosuje: podział ze względu na kolor miąższu czy skala oceny smaku. Przyjrzymy się typom kulinarnym ziemniaków, czyli kwalifikacji ze względu na ich cechy wykorzystywane w gotowaniu. Zwyczajowo wyróżnia się trzy kategorie:
- typ A – sałatkowy. To ziemniaki o twardym, wilgotnym miąższu, który nie rozpada się i nie rozgotowuje. Po ugotowaniu można je kroić z łatwością, jako że zachowują swój kształt. Mają niewielką zawartość skrobi. Sprawdzają się najlepiej w postaci gotowanej, pokrojonej, na przykład w sałatkach lub jako dodatek do obiadu.
- typ B – ogólnoużytkowy. Mają średniej twardości miąższ, który nie rozsypuje się łatwo, ale po ugotowaniu staje się dość kruchy. To ziemniaki uniwersalnego typu, mogą być używane na różne sposoby, zarówno w zupie, jak i na grillu. Doskonale sprawdzają się również jako frytki, ponieważ przy smażeniu lub pieczeniu stają się miękkie w środku i chrupiące na zewnątrz.
- typ C – mączysty. Ich miąższ jest kruchy, suchy, łatwo się rozpada. Po ugotowaniu trudno je pokroić, ponieważ łatwo się rozsypują. Mają dużą zawartość skrobi. Ziemniaki tego typu doskonale sprawdzają się we wszystkich przepisach, w których miąższ należy rozgnieść – wszelkiego rodzaju kluski, takie jak śląskie, gnocchi czy kopytka, a także purée czy farsz.
Niektórzy uwzględniają również typ D, czyli bardzo mączysty, jednak nie jest to popularne. Dodatkowo używa się również określeń AB i BC, które opisują ziemniaki na pograniczu typów.
Odmiany ziemniaków – ich typy kulinarne
Każdą odmianę ziemniaka można opisać na kilka sposobów: kolor skórki, kolor miąższu, typ kulinarny, ocena smaku, czy też zawartość procentowa skrobi. Przykładowo, Vineta, popularna i lubiana odmiana, charakteryzuje się żółtą skórką i takim samym miąższem, a jej klasyfikacja kulinarna to B lub AB. Oznacza to, że jest ogólnoużytkowa, ale blisko jej do typu sałatkowego. Smak Vinety jest oceniany na 7,1 w dziewięciostopniowej skali – jest to więc wysoki wynik. Zawartość procentową skrobi określa się między 12,7% a 13,3%, czyli jest stosunkowo niewielka. Wszystko to pokazuje, że Vineta to idealny wybór do obiadu, na przykład przy daniu mięsnym, jako ugotowane, pokrojone ziemniaki.
Oto popularne odmiany ziemniaków poszczególnych typów:
- typ A: Denar, Oberon, Lord, Viviana,
- typ B: Irys, Ignacy, Lilly, Bellarosa,
- typ C: Lady Claire, Cekin, Gracja, Etiuda.
Większość znanych i hodowanych w Polsce odmian ziemniaków to typ kulinarny B, czyli uniwersalny, wszechstronnie używany rodzaj. Dzięki temu doskonale sprawdzają się we wszelkiego rodzaju daniach kuchni polskiej i nie tylko.
Jak wybrać ziemniaki najlepszego typu?
Trudno znaleźć jeden rodzaj ziemniaków, który byłby lepszy niż wszystkie inne – można jednak bez problemu wybrać odmianę optymalną do potrzeb. Dlatego, aby kupić odpowiednie ziemniaki, należy zastanowić się, co chce się z nich zrobić. Do ugniatania kopytek nadadzą się inne, niż do przygotowania sałatki ziemniaczanej. Po wyborze przeznaczenia ziemniaków łatwo określić typ kulinarny, którego się szuka. W osiedlowym sklepie czy małym markecie może być jednak trudno znaleźć odpowiednie rodzaje, dlatego dobrym pomysłem jest zakup prosto od producenta. W ten sposób można wybrać idealną odmianę ziemniaków, a przy tym mieć pewność, że produkt będzie świeży i zdrowy.
Podział ziemniaków na typy kulinarne to świetny sposób, by móc łatwo wybrać idealne odmiany dla siebie. Zachęcamy do kierowania się tą wygodną klasyfikacją przy kolejnych zakupach.
